Yumurtalık rezervi kadının herhangi bir anında yumurtalıklarındaki depoda bulunan toplam yumurta sayısıdır. Doğduğu andan itibaren belirli bir sayıda yumurtaya sahip olduğu bilinen kadınların yumurtalık rezervinin durumu gebe kalma yeterliliği ile doğrudan bağlantılıdır. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde yumurtalık rezervinin değerlendirilmesi bu yüzden önemlidir.
Yumurtalıklar yumurta hücreleri için bir depo vazifesi görür. Doğumla birlikte bu depodaki yumurta sayısı yavaş yavaş azalmaya başlar. Her kız çocuğu farklı sayıda yumurta ile doğup her ay farklı sayıda yumurta tükettiği için menopoza girme yaşı da kişiye göre değişir. Yani her kadının yumurta deposunu harcama hızı farklıdır. Kimi kadın 36-37 yaşında hala iyi bir yumurta rezervine sahipken kimi de 33 yaşında erken menopoza girebilir. Menopoz, yumurta rezervinin tamamen tükenmesi demektir. Yumurtalık rezervinin azalması adet düzeninin bozulması ya da ateş basması, terleme gibi şikayetlere dayanarak yapılamaz. Yumurtalık fonksiyonel yeteneğini, bu şikayetlerin ortaya çıkmasından önce de kaybetmeye başlamış olabilir.
Yumurtalık rezervini neler etkiler ve nasıl ölçülür?
Yumurtalık rezervini etkileyen faktörlerin başında genetik nedenler gelir. Ailedeki diğer kadınlarda (anne-abla, teyze) erken menopoz öyküsü var ise kişi doğrudan risk altındadır. Ayrıca kanser tedavilerinde kullanılan ilaç ya da ışın tedavisi, obezite, önceden geçirilmiş yumurtalık ya da kist ameliyatları, endometriozis, sigara gibi nedenler de yumurtalık rezervini olumsuz etkiler. Yumurtalık rezervine bakmak için başvurulan iki önemli test vardır: Antralfolikül ve antimülleryan hormonun ölçümü. Ultrasonla bakıldığında her bir yumurtalıkta 5-6 yumurta olması iyi karşılanır. Her iki yumurtalık birlikte değerlendirildiğinde toplam 10-12 yumurta olması yumurta rezervinin iyi durumda olduğunu gösterir.
Peki yumurtalık rezervi artırılabilir mi?
Yumurta rezervi düşük olan kadınlar için uygulanan PRP yöntemi son dönemde başarılı sonuçlar vermektedir. Kişinin kendi kanından alınan hücreler ozon tedavisiyle aktive edilerek harekete geçen hücrelerle plazma hazırlanıyor. Oluşan plazmalar yumurtaların içine enjekte edilerek yetersizlik, büyüme hormonu, moleküler maddeler yumurtayı geliştirecek şekilde artırılıyor. Ortalama 1,5 ay içerisinde hazır hale gelen yumurtalıklardan özellikle tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran kaliteli yumurta çıkabiliyor.